ORMAN YÖNETİMİNDE İNSANSIZ HAVA ARACI KULLANIMI
İçinde yaşamın sürdürülmeye devam ettiği Dünya’da her gün kasti veya tedbirsiz olarak bir diğer adlandırma ile bilinçsizce yakılan anız yangınları, çok uzun süreler müdahalenin yetersiz kaldığı geniş ölçekli yangınlara dönüşebilmektedir. Yakılan anız yangının kontrolünün kaybedilmesi sonucunda çeşitli arazi tiplerinde hektarlarca alan zarar görerek, kullanılamaz hale gelebilmektedir. Yangınların gerçekleştiği alan açısından incelendiğinde coğrafi şartlardan dolayı kara yolundan ulaşım sağlanamaması, havadan müdahale birimlerinin ise acil müdahalede bulunabilecek yakınlıktaki noktalarda konuşlu olmaması durumunda yangına çok uzun süreler ulaşılamayıp, müdahale edilememektedir. İhbar edilen veya tespiti yapılan yangının müdahale anına kadar geçen kritik sürede itfaiye birimlerinden önce bölgeye ulaşıp, yangının yayılmasını engelleyerek, söndürme çalışmalarında bulunabilecek itfaiye dronu gibi yüksek teknoloji ürünü araçların kullanılabilirliği bir araç seçimi problemi ortaya çıkarmaktadır. Araç seçimi problemi, mevcut bir görevin hedeflendiği şekilde gerçekleştirebilmesi açısından son derece önemli bir husustur. Alıcı kurumları maddi açıdan zorlamayacak hem de kullanıcıların memnuniyeti kazanacak en iyi drone seçiminin yapılması gerekmektedir. Bu nedenle, tüketiciler için en doğru kararın verilebilmesi için oldukça önemli bir konu olmaktadır.
Ormancılık çalışmaları geniş bir yelpazede yürütülen uzun vadeli ve zor şartları bünyesinde barındıran faaliyetlerdir. Planlama, karar verme ve yönetim aşamalarından oluşan bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir bilgi ihtiyacı bulunmaktadır. Geçmişten bu yana uydu ve hava araçları ile elde edilen görüntüler ormancılık alanında yarayışlı bilgiye dönüştürülerek yaygın olarak kullanılmaktadır. Çeşitli meteorolojik olumsuz şartlar nedeniyle her an bilgiye ulaşmak veya elde etmek imkan dahilinde olmamaktadır. Bu alanda pratik açıdan uygulama kolaylığı bulunduğundan dolayı insansız hava araçları (İHA) yarayışlı fırsatlar sunmaktadır.
Kolay uygulanması, hızlı dönüş alınması ve özellikle çalışmaya göre rahat kullanım özgürlüğü sağlaması İHA tabanlı araçların ilerleyen dönemlerde de artan bir ivmeyle yaygınlaşacağının bir göstergesi olarak görülebilir. İHA geçmişten günümüze özellikle uluslararası alanda ve çeşitli ortamlarda çalışma konusu olmuştur. Bunların genellikle ilk çıkış noktaları İHA’ların sektörlerde kullanımı, İHA koordinasyon yazılım ve kodlamaları şeklinde görülmektedir (Vincent and Rubin, 2004). Günümüze gelindiğinde bilgisayar bilimleri, mühendislik, yeryüzü bilimleri, ziraat ve ormancılık vs. çeşitli sektörlerde yayın yapan dergilerde sıklıkla çalışmalarda kullanılan bir araç haline gelmiştir. Ormancılık faaliyetleri içerisinde drone ve benzeri araçlar çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları: Ormanların haritalanması (Tang ve Shao, 2015; Buğday, 2018), Orman envanter çalışmaları (Wallace ve ark., 2012), 3 boyutlu harita yapımı (Nex ve Remondino, 2014), Orman yangınları ile mücadele (Zhao ve ark., 2018), Orman zararlıları ile mücadele (Dash ve ark., 2018) ve Yaban hayatı takibi (Linchant ve ark., 2015) vb. şeklinde sıralanabilir. Bu çalışmanın amacı, her geçen gün yaygınlaşan İHA kullanımının Türkiye ve dünya literatüründe zamansal ve mekansal olarak nasıl bir seyir içerisinde olduğunu, hangi alanlarda kullanıldığını ve orman yönetiminde yaygın olarak hangi alanlarda tercih edildiğini ortaya koymaktır.
Bu açıdan Dr. Yaşam AYAVEFE ve ekibi inovatif bir şekilde insansız hava araçlarının orman yangınlarının önlemesi, erken saptanması ve söndürülmesinde kullanılması için çalışmalarını başlatmıştır. Orman yangınları sadece içinde başladığı yeşil alanı değil aynı zamanda bu alanda yaşayan tüm canlıları etkilediği için önemli bir sorundur. Bu sorunu çözmek en önemli insani vazifelerden birisidir.
Ormancılık alanında benzer çalışmaların artacağı beklenmektedir. İHA kullanımı, ormancılık sektörü içerisinde hemen hemen tüm faaliyet alanlarında karar verme sürecinde ve planlama aşamalarında etkin olarak kullanılabilecek büyük bir potansiyele sahiptir. İHA kullanımı ile, ormancılık sektörünün geliştirilmesine yönelik çeşitli yazılımlarla da desteklenerek orman yönetiminde problemler daha hızlı ve güvenilir olarak çözüme kavuşturulabilir. İlerleyen dönemlerde pratik kullanıma sahip İHA (drone) araçları ormancılık sektör içerisinde yer alacağından bu araçları kullanacak personelin yetiştirilmesi verimlilik açısından önemlidir.
Ormanlar, yaşamın sürekliliği açısından önemli ekosistemlerdir. Geçtiğimiz yıllarda, doğal ya da insani sebepler ile yaşanan iklim değişikliği ve orman kayıpları, biyolojik çeşitlilik krizi ve ekosistem hizmetlerinin sağlamaması üzerine endişe oluşturmaktadır. Orman yangınları, karbon döngüsünü bozarak orman dinamiklerine zarar vermektedir. Orman yangınları sonucu azalan orman alanları ise küresel ısınmanın ana nedenlerinden birisidir.
Ekolojik ve ekonomik açıdan büyük kayıplara sebep olan orman ve şehir yangınlarını en aza indirmek için yangınların sebeplerini anlamak ve takiben önlem almak gerekmektedir. Yangının başladığı noktada ise, yangın belirli bir noktada başlayıp daha fazla alana yayılma eğiliminde olduğundan erken tespit edilerek müdahale edilmesi önem arz etmektedir. Gelişen teknoloji ile birlikte, orman veya şehir yangınlarının erken tespit edilebilmesi için insansız hava araçları kullanılmaktadır. Günümüzde insansız hava araçlarının kullanımı askeri alanda olduğu kadar günlük hayatta da artmıştır. İnsansız hava araçları, esnek kullanım alanı, hızlı ve yüksek manevra kabiliyeti, uydu görüntülerine göre küçük alanların izlenmesinde daha iyi çözünürlük sağlaması gibi avantajlara sahiptir. İnsansız hava araçları, fotoğrafçılık, tarım, gözetleme, taşımacılık gibi farklı birçok alanda kullanıldığı gibi yangın takip ve söndürme amacıyla da kullanılmaktadır. İnsansız hava araçlarının kullanım alanlarının genişlemesiyle birlikte ulaşılabilirliği artmıştır. İnsansız hava araçlarının kullanımının artmasıyla insansız hava aracı ile entegre olarak görüntü işleme ve yapay zekâ uygulamaları sıklıkla kullanılmaktadır.
KAYNAKÇA
REFERENCES
Vincent, P., Rubin, I. 2004. A framework and analysis for cooperative search using UAV swarms. In Proceedings of the 2004 ACM symposium on Applied computing (pp. 79-86). ACM.
Wallace, L., Lucieer, A., Watson, C., Turner, D. 2012. Development of a UAV-LiDAR system with application to forest inventory. Remote Sensing, 4(6), 1519-1543.
Zhao, Y., Ma, J., Li, X., Zhang, J. 2018. Saliency detection and deep learning-based wildfire identification in UAV imagery. Sensors, 18(3), 712.
Dash, J., Pearse, G., Watt, M. 2018. UAV multispectral imagery can complement satellite data for monitoring forest health. Remote Sensing, 10(8), 1216.
Tang, L., Shao, G. 2015. Drone remote sensing for forestry research and practices. Journal of Forestry Research, 26(4), 791-797.
Linchant, J., Lisein, J., Semeki, J., Lejeune, P., Vermeulen, C. 2015. Are unmanned aircraft systems (UAS s) the future of wildlife monitoring? A review of accomplishments and challenges. Mammal Review, 45(4), 239-252.
-
Dünyada israf edilen gıdalar, yetersiz beslenen insanların 2 katından fazlasına ..
-
YÖDAK’ın Araştırılması Komitesi Başkanı Hasan Küçük oldu
-
Arıklı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dolayısıyla mesaj yayımladı..
-
Tosunoğlu: Vekil olmaktan mutlu değilim
-
Oğuz: 3 ayda bin 462 kişiyi ülkeye almadık, 827 kişiyi deport ettik
-
Stefanu’dan Hristodulidis’e sert eleştiri: Kıbrıs sorununda izlediği çizgi esasl..
-
BAHÇELİ’DE YOL YENİLEME ÇALIŞMALARI BAŞLADI